Een initiatief van
Joost van de Griendt
Steun dit Initiatief.
Laat waardevolle informatie niet verloren gaan.
Fokker was uniek
Fokker was een bedrijf met historie en heroïek. Opgericht door een ondernemende pionier in 1919 als de NV Nederlandsche Vliegtuigenfabriek. Nog zonder zijn eigen naam, want dat durfde hij nog niet. Immers, het was kort na de eerste wereldoorlog waarin Fokker Werke GmbH vele typen militaire vliegtuigen had ontworpen en duizenden daarvan had geleverd aan de Duitse luchtmacht.
Fokker was een bedrijf dat inclusief zijn ‘omgeving’ als toeleveranciers, onderzoeksinstituten, opleidingsinstituten, etc. een zeer aanzienlijke rol speelde voor de Nederlandse industrie, en waar in het topjaar 1990 meer dan 13.000 mensen werkten. Fokker was als grootste luchtvaartbedrijf in Nederland ook trekker van het zogenaamde luchtvaartcluster dat technologisch gezien een van de meest geavanceerde clusters in het land was. En waarin meer dan 100 bedrijven hoogwaardige werkgelegenheid boden aan ruim 63.000 mensen met een toenmalige omzet van ongeveer 20 miljard NLG (meer dan 9 miljard Euro).
Fokker was ook een aansprekend en fascinerend bedrijf, met tastbare Nederlandse producten om trots op te zijn. Het werkte als een magneet op de arbeidsmarkt.
Maar ook in andere opzichten was Fokker uniek: slechts 2 producten, een beperkt aantal klanten en een overzichtelijke lijst met, voor eenieder bekende, potentiële klanten. Een monolithisch bedrijf, dat destijds eigenlijk al een van de enige echte global companies was. Dat is anders dan bij bedrijven als Philips of Stork met vele divisies of werkmaatschappijen, vele producten en vele klanten. Ook die zijn weliswaar global, maar met landen vestigingen en dus anders dan de vele Fokker reizenden voor wie letterlijk de hele wereld het werkterrein was.
Dat alles zorgde ook voor een unieke cultuur. Het gezamenlijke doel was duidelijk, de spirit zat er al in sinds 1919. Vliegtuigen kun je niet in je eentje maken of verkopen, dus samenwerking en teamwork was overal aanwezig. Continue dynamiek. En altijd vechten. Want Fokker was klein ten opzichte van machtige bedrijven als Boeing en Airbus. En ook de overheid van Nederland is minder machtig dan die van Amerika, Frankrijk of Duitsland.
Ondanks het overzichtelijke producten en klanten pallet was Fokker toch complex. Een vliegtuig is een complex product. Het bedrijf was afhankelijk van veel toeleveranciers. Het kende valuta risico’s en lange ontwikkeltrajecten en dus een lastig te voorspellen toekomst. En het ging om kleine aantallen met grote bedragen. Weliswaar een simpel lijkende structuur, maar toch met een complexe en vooral functionele organisatie, met een matige resultaat-oriëntatie. En met grote machtsblokken als engineering, marketing & sales, inkoop. Een hiërarchisch georganiseerd bedrijf met een topzware managementstructuur, waarin technologie de centrale spil was waar omheen de totale bedrijfsvoering draaide.
En ‘last but not least’, was Fokker uniek omdat het bedrijf uiteindelijk failliet ging. Voor velen (toch nog) onverwacht onder het mom van: dat zullen DASA en de overheid echt niet laten gebeuren.
Boeiend, meeslepend, dynamisch, fascinerend. Dit wordt deel van je als werknemer. En die elementen scheppen een enorme verbondenheid. Met het bedrijf, het product en met elkaar.
Wat is 18 jaar later terug te vinden van die Fokker ervaring?
Wat voor effect heeft dit alles gehad op de personen en hun carrières in de 18 jaar na het Fokker faillissement? Heeft het de bedrijven waar de ex Fokker medewerkers zijn gaan werken beïnvloed? Is het na te gaan wat de rol van Fokker is geweest? Wat is meegenomen naar de nieuwe werkomgeving? Draagt Fokker dus op deze wijze, door haar oud-medewerkers, misschien ook na het faillissement nog bij aan de industriële bedrijvigheid van Nederland?