UITGEVLOGEN
Inspirerende verhalen van oud Fokker managers over de invloed van hun Fokker ervaring op hun loopbaan.
Een initiatief van Joost van de Griendt
Steun dit Iniatitief. Laat waardevolle informatie niet verloren gaan.
Het Project
Uitgevlogen pioniers
Inspirerende verhalen van oud Fokker managers.
Over de invloed van hun Fokker ervaring op hun loopbaan en hun huidige functioneren.
Anthony Fokker was een pionier. Het bedrijf Fokker was ook altijd aan het pionieren. Immers als kleine tussen de groten, moest men altijd knokken, vechten, spitsvondig zijn. Vooruitlopen en innovatief zijn. En dat was Fokker. Vooruitstrevende cockpit technologie en filosofie. En wie lijmt er nu vliegtuigen? Maar wel, en nog altijd, het lichtste vliegtuig in zijn klassen. En dus zeer zuinig in brandstofverbruik en bijna fluisterend stil. De concurrentie werd soms gek van ‘ons’ en de klanten waren altijd weer verbaasd als het Fokker verkoop team weer een nieuwe overtuigende analyse had gemaakt om aan te tonen dat er met Fokker vliegtuigen een voor hen nog efficiëntere operatie ontstond.
Toen ging op 15 maart 1996 Fokker Aircraft failliet. En moesten meer dan 4200 mensen zelf gaan pionieren op de arbeidsmarkt. Zij zijn allemaal uitgevlogen. Over Nederland, over vele verschillende branches en in vele verschillende bedrijven. De Fokker ervaring is zodoende ook uitgevlogen en kom je dus overal tegen. Wat is hiervan nog terug te vinden, nu, meer dan 18 jaar na het faillissement?
Er zijn nogal wat oud Fokker managers die elders een stevige positie hebben verworven, vaak zelfs met eindverantwoordelijkheid bij aansprekende, grote bedrijven. En ook in branches ver buiten de luchtvaart. Zijn hier dan ook Fokker ervaringen en lessons learned toegepast?
Wat is 18 jaar na het faillissement terug te vinden van de Fokker ervaring?
Joost van de Griendt, zelf oud Fokker medewerker, heeft als privé project tot nu toe 32 interviews gehouden met oud Fokker managers. Uit alle interviews blijkt, dat zij bij hun vervolgstappen sterk hebben teruggegrepen en gebruik gemaakt van hun unieke Fokker ervaring. Maar ook dat er belangrijke lessen geleerd zijn. Bijna dagelijks grijpen velen nog terug op hun Fokker tijd.
In de luchtvaart draait alles om kwaliteit. Dat betekent procesdenken, structuur, gedegenheid, goed configuratiebeheer, etc. Maar ook op logistiek en organisatorisch gebied liep Fokker voor. ERP en Baan-achtige systemen werden niet voor niets het eerst toegepast in de luchtvaart. Ook ISO systematieken komen vaak voort uit de luchtvaart. Veel Fokker managers hebben dit kunnen toepassen en gebruiken bij andere bedrijven. Met name bij middelgrote maakbedrijven kwam en komt deze ervaring goed van pas.
Iedereen valt terug op de unieke samenwerking binnen Fokker. De teamvorming en teamspirit. De kracht van gemeenschappelijke doelen en belangen. Ook het communiceren en duidelijk maken van de doelen. Met name aan de commerciële kant. De geïntegreerde aanpak. Marketing, contracten, after sales, services, verkoop. Uitgebreide analyses, de klant echt begrijpen en alles doen om zijn operatie te verbeteren. Maar ook de verbondenheid met het product en het bedrijf. Dit ‘samen schept een band en geeft energie’, in combinatie met ‘trots geeft kracht’ is bijna standaard onderdeel van de manier van denken van de oud Fokker managers en heeft volgens hen een positieve invloed op de bedrijven waar ze nu werken.
Fokker was een pragmatisch bedrijf. Horizontale communicatie. Wie het weet, mag het zeggen; en niet, wie het mag zeggen, weet het. Geen politieke spelletjes, geen ellebogenwerk en stoelpotenzagerij. Laagdrempelig en geen hiërarchisch gedoe. Beoordeling op inhoud en prestaties. Niet op strepen of positie. Ook onderstreept men het belang van veel vrijheid, ruimte en verantwoordelijkheid. Maar wel met de juiste dosering aan vangnet en controle. En met transparantie van kosten, opbrengsten, etc. Dat ontbrak nog wel eens bij Fokker. Men probeert dan ook het positieve te combineren met de lessen die geleerd zijn.
Natuurlijk is slechts een zeer klein deel van de oud Fokker managers gesproken. Maar toch kan men zeggen dat de gedwongen overstap voor allen tot verdieping en verdere groei heeft geleid. Men is dus positief over het maken van een switch op zijn tijd. Zowel voor de persoon als het bedrijf is het verfrissend om uit een andere branche of vakgebied te komen. Zie het als een kans.
Zoals ook bij vele andere bedrijven zijn er altijd dingen die minder positief waren. Maar dat zijn ook waardevolle ervaringen. En ook hier heeft Fokker dus indirect bijgedragen aan het succes van andere bedrijven waar de oud Fokker managers terecht zijn gekomen.
Kosten in lijn brengen met opbrengsten. Transparantie van deze kosten en opbrengsten, zodat men hiermee bewust kan omgaan. Wat kun je je wel en niet veroorloven. “Laat iedereen maar weten hoe de tent er voor staat”. En vooral ook, op tijd acteren.
Eenheid in de top. Vooral als dat er niet is, straalt dat uit naar het hele bedrijf. Dat is funest. Dus dan ook durven ingrijpen. “Desnoods door het inleveren van je eigen portefeuille. Dat is ook leiderschap”.
Daadkracht. Problemen niet door laten sudderen. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Ook de heilige huisjes durven aan te pakken. “Er kan zo veel met de helft van de mensen”.
Fokker leeft
De interviews leveren bijzondere verhalen op van (buiten)gewone mensen. Die allemaal gedwongen op zoek moesten naar ander werk, en op allerlei plekken (goed) terecht zijn gekomen. De verhalen gaan niet over Fokker zelf, maar om de mensen. Het is wel een ‘bewuste’ toevalligheid dat het allemaal oud Fokker medewerkers zijn. Die elkaar goed of minder goed kennen en allen korte of langere tijd eenzelfde passie hebben gedeeld. Dat schept een band, en in het geval van Fokker een hele speciale band.
In die zin gaat het dus om een unieke verzameling mensen, die overal terecht gekomen zijn en van alles doen, behalve werken bij het ‘oude’ Fokker. Allemaal zijn zij UITGEVLOGEN.
Inspirerende en interessante verhalen, met een verfrissende terugblik op de loopbaan. Met vaak interessante Fokker informatie, en soms nieuwe inzichten in het faillissement. Maar het gaat ook over Management en Leiderschap, over het toepassen van opgedane ervaring. Gewoon vanuit de dagelijkse praktijk. Over het omgaan met veranderde situaties en over cultuurverschillen. Over ondernemerschap, want velen zijn voor zichzelf begonnen of zijn niet alleen directeur maar ook mede eigenaar geworden van een bedrijf.
Fokker was uniek
Fokker was een bedrijf met historie en heroïek. Opgericht door een ondernemende pionier in 1919 als de NV Nederlandsche Vliegtuigenfabriek. Nog zonder zijn eigen naam, want dat durfde hij nog niet. Immers, het was kort na de eerste wereldoorlog waarin Fokker Werke GmbH vele typen militaire vliegtuigen had ontworpen en duizenden daarvan had geleverd aan de Duitse luchtmacht.
Fokker was een bedrijf dat inclusief zijn ‘omgeving’ als toeleveranciers, onderzoeksinstituten, opleidingsinstituten, etc. een zeer aanzienlijke rol speelde voor de Nederlandse industrie, en waar in het topjaar 1990 meer dan 13.000 mensen werkten. Fokker was als grootste luchtvaartbedrijf in Nederland ook trekker van het zogenaamde luchtvaartcluster dat technologisch gezien een van de meest geavanceerde clusters in het land was. En waarin meer dan 100 bedrijven hoogwaardige werkgelegenheid boden aan ruim 63.000 mensen met een toenmalige omzet van ongeveer 20 miljard NLG (meer dan 9 miljard Euro).
Fokker was ook een aansprekend en fascinerend bedrijf, met tastbare Nederlandse producten om trots op te zijn. Het werkte als een magneet op de arbeidsmarkt.
Maar ook in andere opzichten was Fokker uniek: slechts 2 producten, een beperkt aantal klanten en een overzichtelijke lijst met, voor eenieder bekende, potentiële klanten. Een monolithisch bedrijf, dat destijds eigenlijk al een van de enige echte global companies was. Dat is anders dan bij bedrijven als Philips of Stork met vele divisies of werkmaatschappijen, vele producten en vele klanten. Ook die zijn weliswaar global, maar met landen vestigingen en dus anders dan de vele Fokker reizenden voor wie letterlijk de hele wereld het werkterrein was.
Dat alles zorgde ook voor een unieke cultuur. Het gezamenlijke doel was duidelijk, de spirit zat er al in sinds 1919. Vliegtuigen kun je niet in je eentje maken of verkopen, dus samenwerking en teamwork was overal aanwezig. Continue dynamiek. En altijd vechten. Want Fokker was klein ten opzichte van machtige bedrijven als Boeing en Airbus. En ook de overheid van Nederland is minder machtig dan die van Amerika, Frankrijk of Duitsland.
Ondanks het overzichtelijke producten en klanten pallet was Fokker toch complex. Een vliegtuig is een complex product. Het bedrijf was afhankelijk van veel toeleveranciers. Het kende valuta risico’s en lange ontwikkeltrajecten en dus een lastig te voorspellen toekomst. En het ging om kleine aantallen met grote bedragen. Weliswaar een simpel lijkende structuur, maar toch met een complexe en vooral functionele organisatie, met een matige resultaat-oriëntatie. En met grote machtsblokken als engineering, marketing & sales, inkoop. Een hiërarchisch georganiseerd bedrijf met een topzware managementstructuur, waarin technologie de centrale spil was waar omheen de totale bedrijfsvoering draaide.
En ‘last but not least’, was Fokker uniek omdat het bedrijf uiteindelijk failliet ging. Voor velen (toch nog) onverwacht onder het mom van: dat zullen DASA en de overheid echt niet laten gebeuren.
Boeiend, meeslepend, dynamisch, fascinerend. Dit wordt deel van je als werknemer. En die elementen scheppen een enorme verbondenheid. Met het bedrijf, het product en met elkaar.
Wat is 18 jaar later terug te vinden van die Fokker ervaring?
Wat voor effect heeft dit alles gehad op de personen en hun carrières in de 18 jaar na het Fokker faillissement? Heeft het de bedrijven waar de ex Fokker medewerkers zijn gaan werken beïnvloed? Is het na te gaan wat de rol van Fokker is geweest? Wat is meegenomen naar de nieuwe werkomgeving? Draagt Fokker dus op deze wijze, door haar oud-medewerkers, misschien ook na het faillissement nog bij aan de industriële bedrijvigheid van Nederland?
Boek, website, verder onderzoek
Al sinds het faillissement van Fokker zie ik regelmatig namen voorbijkomen van oud collega’s die een bijzondere groei- of vervolgstap hebben gemaakt. En steeds intrigeerde het mij of Fokker hierbij nog een rol speelde. Uit nieuwsgierigheid en passie ben ik toen begonnen met interviews. En mijn gevoel dat het bijzondere, maar ook waardevolle informatie op zou leveren bleek bewaarheid.
Het zou erg interessant zijn om de verhalen op te tekenen in een boek. En te publiceren op een website, welke verder kan worden uitgebreid met nieuwe interviews en verhalen. Ik zou dit dan ook graag willen realiseren. Op deze wijze ontstaat een inspirerend naslagwerk over het voortleven van Fokker. Niet als bedrijf of product, maar in de mensen en bedrijven waar mensen werken met een unieke ervaring. Echter tot op heden zijn er niet voldoende middelen om dat te bewerkstelligen. Ook is professionele hulp nodig bij het schrijven en voor de lay-out. Als u van mening bent dat deze informatie niet verloren mag gaan, neem dan contact op met de initiatiefnemer:
Contact
Joost van de Griendt
06-51214165
JoostvandeGriendt@uitgevlogen.nl
Copyright © 2011 Joost van de Griendt
Alle rechten voorbehouden.